Home / Authors / Dr. Rohini Bhate | डॉ. रोहिणी भाटे
Dr. Rohini Bhate | डॉ. रोहिणी भाटे
Dr. Rohini Bhate | डॉ. रोहिणी भाटे

रोहिणी भाटे (१४ नोव्हेंबर १९२४ - १० ऑक्टोबर २००८ ) या भारतातील सर्वात ज्येष्ठ कथ्थक नृत्य कलाकारांपैकी एक होत्या, ज्यांनी या भारतीय शास्त्रीय नृत्याचा कलाकार, शिक्षक, लेखक, संशोधक आणि समीक्षक म्हणून विकास केला .

* रोहिणी यांनी जयपूर आणि लखनौ घराण्यातून कथ्थकचे शिक्षण घेतले . त्यांनी नृत्य रचनांचा एक मोठा संग्रह तयार केला, जिथे त्यांनी अभिनयासाठी विश्लेषणात्मक आणि नाविन्यपूर्ण दृष्टीकोन लागू केला .

* हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीतातील त्यांच्या ज्ञानामुळे , त्यांनी अनेकदा त्यांच्या नृत्य निर्मितीसाठी संगीत तयार केले.

* समीक्षक सुनील कोठारी यांच्या मते, विजया मेहता दिग्दर्शित शकुंतला या चित्रपटासाठी त्यांचे नृत्यदिग्दर्शन उल्लेखनीय आहे. ऋग्वेदातील कालिदासाच्या ऋतुसंहार आणि उसब सुक्ताची त्यांची नृत्यदिग्दर्शनही चांगलीच गाजली .

*** अभ्यास
पाटणा , बिहार येथे जन्मलेल्या भाटे यांनी त्यांचे शालेय व महाविद्यालय पुण्यात पूर्ण केले . त्या एका मध्यमवर्गीय कऱ्हाडे ब्राह्मण कुटुंबातून आली होती.

* रोहिणी यांना सुरुवातीला भरतनाट्यमचे प्रशिक्षण गुरू पार्वती कुमार यांच्याकडे मिळाले.

* त्तियांनी १९४६ मध्ये फर्ग्युसन कॉलेजमधून कला शाखेत पदवी मिळवली. त्याच वर्षी त्यांनी जयपूर घराण्याच्या सोहनलाल यांच्याकडे कथ्थक शिकायला सुरुवात केली .

* काही काळानंतर, रोहिणी यांनी पंडित लच्छू महाराज यांच्या मार्गदर्शनाखाली बारा वर्षांहून अधिक काळ आणि पंडित मोहनराव कलियनपूरकर यांच्या मार्गदर्शनाखाली लखनौ घराण्यातील पंधरा वर्षांहून अधिक काळ कथ्थकमध्ये प्राविण्य मिळवले.

* रोहिणी यांनी केशवराव भोळे आणि वसंतराव देशपांडे या संगीतकारांकडून हिंदुस्थानी संगीत शिकले , आणि कथ्थकमध्ये डॉक्टरेट मिळवली.

* रोहिणी यांनी अनेक पुस्तके लिहिली ,

* त्यांचे आत्मचरित्र, माझी नृत्यसाधना ,
* इसाडोरा डंकन , मी इसाडोरा यांच्या आत्मचरित्राचा अनुवाद
* संगीत आणि नृत्य,
* अभिनय दर्पण या कथक दर्पण दीपिका नावाच्या संस्कृत मॅन्युअलची संपादित आवृत्ती समाविष्ट आहे .

* रोहिणी यांनी या प्राचीन पुस्तकात त्यांच्या अनेक कोरिओग्राफी आणि सर्जनशील प्रकल्पांवर आधारित आहे.

* त्यांनी कथ्थकवरही अनेक शोधनिबंध लिहिले.

* २००२ मध्ये, त्टायांनी इम अँड स्पेस नावाच्या जर्मन डॉक्युमेंटरी चित्रपटात स्वत: म्हणून भाग घेतला

Dr. Rohini Bhate | डॉ. रोहिणी भाटे ह्यांची पुस्तके